Hemoroidy – przyczyny, objawy i leczenie choroby

MEDserwis.pl >Hemoroidy – przyczyny, objawy i leczenie choroby

Hemoroidy – przyczyny, objawy i leczenie choroby

Hemoroidy to wbrew pozorom jedna z najczęściej występujących chorób w krajach rozwijających się. Szacuje się, że na tę wstydliwą chorobę cierpi około połowy społeczeństwa. Czy jest skuteczny sposób na pozbycie się tej przykrej dolegliwości i w jaki sposób przełamać strach i obawy przed wizytą w gabinecie proktologicznym opowiada dr Jan Bujok – flebolog i proktolog z kliniki Ars Estetica w Warszawie.
Kiedy powinniśmy zgłosić się do lekarza. Na jakie objawy powinniśmy zwrócić uwagę?


medserwis.pl
Do lekarza powinniśmy się zgłosić zawsze wtedy, kiedy pojawią się niepokojące Nas objawy. Niestety pacjenci chorujący na choroby przewlekłe nie zdają sobie sprawy, że przebieg takich chorób różni się znacząco od ostrych chorób infekcyjnych, do których jesteśmy przyzwyczajeni. Ostre choroby infekcyjne np. górnych dróg oddechowych mają fazę ostrą trwającą kilka dni, po czym ulegają spontanicznemu wyleczeniu niezależnie od stosowanych metod terapeutycznych głównie za sprawą sprawnie działającego układu immunologicznego. Charakterystyczną cechą chorób przewlekłych jest przebieg długotrwały i postępujący. Do takich schorzeń z pewnością należy większość chorób okolicy anorektalnej, w tym guzki krwawnicowe potocznie nazywane hemoroidami. Zrozumienie tej różnicy jest w mojej ocenie najważniejsze dla pacjenta, ponieważ w przypadku tych chorób nie poddanie się odpowiedniemu postępowaniu profilaktyczno-terapeutycznemu z czasem tylko pogorszy zaawansowanie choroby – w takich przypadkach leczenie nie dość, że jest bardziej obciążające dla pacjenta i droższe, to zawsze przynosi zdecydowanie gorsze rezultaty.

Jeśli zauważyliśmy u siebie problem, do jakiego lekarza w pierwszej kolejności powinniśmy się zgłosić? Jakie badania są konieczne?
Niezależnie od tego, jaki objaw nas zaniepokoi - czy będzie to świąd, pieczenie, ból, czy mokra wydzielina z odbytu - powinniśmy bezwzględnie odwiedzić poradnię proktologiczną. Objaw, który szczególnie powinien nas niepokoić, to krwawienie podczas defekacji – taki objaw zwykle w pierwszej kolejności nasuwa podejrzenie choroby nowotworowej i to od jej wykluczenia powinniśmy zacząć całą diagnostykę. Zalecam by pacjent z objawami zgłosił się bezpośrednio do doświadczonego lekarza, który podczas wizyty ma możliwość wykonania anoskopii. Anoskop dla proktologa jest tym, czym stetoskop dla internisty, bez anoskopii nie ma mowy o dokładnym badaniu proktologicznym, choć część chorób takich jak przetoka odbytu, szczelina odbytu czy zakrzepica brzeżna jest możliwa do rozpoznania bez anoskopii. Natomiast niemożliwym jest ocena stopnia zaawansowania choroby hemoroidalnej oraz kwalifikacja do odpowiedniego leczenia bez pogłębionej diagnostyki. W przypadku krwawienia z odbytu najczęściej konieczne jest wykonanie kolonoskopii.
Jak wygląda takie badanie i czy powinniśmy się obawiać np. bólu?

Badanie proktologiczne ma kilka etapów i może być wykonane w różnych pozycjach. W trosce o komfort pacjenta, lekarz powinien omówić z chorym możliwe do zastosowania i najbardziej komfortowe dla pacjenta pozycje badania. Brak współpracy ze strony chorego znacznie obniża wartość diagnostyczną takiego badania. Lekarz w pierwszym etapie ocenia obecność zewnętrznych objawów chorób odbytu. Podczas tego etapu można uwidocznić zmienioną zapalnie anodermę (skórę wokół odbytu), ujście zewnętrzne przetoki okołoodbytniczej, zakrzepicę brzeżną czy szczelinę odbytu. Następnie lekarz bada palpacyjnie kanał odbytu zwracając szczególną uwagę na napięcie zwieracza wewnętrznego, wystąpienie dolegliwości bólowych podczas badania oraz obecność ew. guzów w zasięgu palca. Na końcu lekarz wykonuje anoskopię: badanie polega na wprowadzeni do kanału odbytu krótkiego tubusa (rurki), dzięki któremu proktolog może uwidocznić i przez to wizualnie ocenić końcowy odcinek odbytnicy oraz cały kanał odbytu. W przypadku podejrzanych zmian lub guzów anoskopia umożliwia także pobranie wycinków do badania histopatologicznego. Badanie nie powinno sprawiać dolegliwości bólowych pacjentowi, jeśli podczas badania „per rectum” lekarz stwierdzi drażliwość i dolegliwości bólowe, wówczas badanie anoskopowe nie będzie możliwe do wykonania.

Czym są w takim razie hemoroidy i jak one powstają?

medserwis.pl
Hemoroidy, to anatomiczne struktury znajdujące się w kanale odbytu, których główną funkcją jest uszczelnienie kanału odbytu. W warunkach fizjologicznych mają niewielkie rozmiary i są stale wypełnione krwią, która zwiększa ich objętość. Podczas wypróżnienia naczynia wypełniające hemoroidy opróżniają się z zalegającej krwi, a same hemoroidy zapadają się. W stanach chorobowych następuje zaburzenie opróżniania hemoroidów z krwi. Podczas przechodzenia mas stolca przez kanał odbytu hemoroidy zostają pociągane przez nie. Z czasem struktura hemoroidu ulega rozciągnięciu do stanów, w których guzki krwawnicowe wypadają na zewnątrz odbytu. W najwyższym stopniu zaawansowania choroby niemożliwe jest ich odprowadzenie na ich fizjologiczne miejsce.

Jeśli lekarz stwierdzi u nas żylaki odbytu to jakie obecnie są najlepsze metody leczenia?

Wśród lekarzy o wielu specjalnościach zabiegowych panuje pogląd, że stosowanie kilku metod zabiegowych w leczeniu danego schorzenia świadczy o tym, że nie ma uniwersalnej metody terapeutycznej. Podobnie jest z guzkami krwawnicowymi, w leczeniu których stosujemy kilka metod. Wszystko zależy od anatomii kanału odbytu, kształtu samego hemoroidu, jego wielkości, stopnia zaawansowania choroby czy granicy unerwienia. Obecnie najczęściej i najchętniej stosowane jest laserowe leczenie hemoroidów, choć najlepsze wyniki daje łączenie kilku metod u jednego pacjenta – mówimy wtedy o leczeniu hybrydowym, które polega na łączeniu różnych metod terapeutycznych w celu optymalizacji wyników leczenia. Dlatego ważnym jest, aby przed wyborem odpowiedniej kliniki zapytać o dostępne metody terapeutyczne stosowane w danej placówce.

Czy wyleczone hemoroidy mogą powrócić?

Niestety, wyleczone hemoroidy mogą powrócić, ale okres od leczenia do nawrotu trwa najczęściej od kilku do kilkunastu lat. Guzki krwawnicowe są chorobą uwarunkowaną genetycznie, a czynniki środowiskowe jak zaparcia czy siedzący tryb życia warunkują jedynie szybsze ujawnienie choroby. Dlatego pacjent decydując się na leczenie powinien mieć świadomość, że zabieg „nie naprawi wadliwych genów”, jedynie zredukuje objętość tkanki odpowiedzialnej za przykre dolegliwości. Wczesny nawrót dolegliwości lub stwierdzany przez pacjenta brak poprawy po leczeniu może świadczyć o nieprawidłowej diagnozie, a bez postawienia prawidłowej diagnozy niemożliwe jest leczenie przyczyny dolegliwości.

Wiele osób boi się zdecydować na zabieg ze względu na wstyd czy obawę przed bolesną rekonwalescencją. Jak wygląda okres gojenia pozabiegowego i czy można ten dyskomfort jakoś zniwelować?

medserwis.pl
Na szczęście żyjemy w czasach, w których jest możliwe bezbolesne leczenie hemoroidów. Dzięki postępowi technologicznemu i rozwojowi instrumentarium chirurgicznego część zabiegów nie wymaga nawet znieczulenia miejscowego. Wszystko zależy od warunków anatomicznych i prawidłowej kwalifikacji do leczenia, dlatego wybór metody terapeutycznej powinien odbywać się zawsze po badaniu i szczegółowemu omówieniu planu leczenia z pacjentem.

Kogo najczęściej dotyka ta choroba i jak się przed nią ustrzec?
/
Hemoroidy są chorobą ponad podziałami społecznymi, dlatego schorzenie to może dotknąć każdego. Obserwuje się, że zdecydowanie częściej problem ten występuje w krajach rozwiniętych, wśród osób nieprawidłowo odżywiających się, z nadwagą, prowadzących siedzący tryb życia. Natomiast czynniki środowiskowe mają jedynie funkcję promującą ujawnienie się choroby, którą zwykle dziedziczymy po dziadkach albo rodzicach. Nawyki toaletowe mają również niemałe znaczenie. Obecnie dominuje pogląd, że wynalezienie muszli klozetowej, a co za tym idzie wygodna pozycja siedząca przyjmowana podczas aktu defekacji znacznie przyczyniła się do rozpowszechnienia choroby hemoroidalnej. Najbardziej fizjologiczną pozycją, wykorzystującą cały potencjał tłoczni brzusznej (wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej podczas parcia) jest w pozycji, gdy przykucniemy. Małe dzieci, jak tylko nauczą się chodzić, instynktownie wybierają tę pozycję podczas wypróżniania. Taka pozycja również dominuje wśród dzikich plemion, gdzie nie obserwuje się problemu guzków krwawnicowych. Pozycja siedząca przyjmowana w toalecie nie tylko upośledza parcie, ale niejednokrotnie zachęca do czytania albo przeglądania Internetu. Natomiast wypróżnienie powinno trwać możliwie krótko. Dlatego chcąc podjąć działania profilaktyczne oprócz diety i aktywności fizycznej powinniśmy zadbać o prawidłowe nawyki toaletowe.

A jak wygląda ta kwestia u kobiet w ciąży? Jak wiemy ten problem bardzo często dotyczy właśnie ich. Czy u kobiet w ciąży wykonuje się zabiegi?

U kobiet w ciąży nie wykonuje się zabiegów, chyba że potencjalne korzyści takiego leczenia przewyższają podejmowane ryzyko związane z samą chorobą. W okresie ciąży organizm kobiety ulega wielu przemianom i adoptuje się do nowych warunków, czyli do znacznego zwiększenia objętości brzucha w stosunkowo krótkim czasie oraz do porodu. Zmiany zachodzące w ciele kobiety są regulowane zmianami hormonalnymi. Progesteron działa silnie rozkurczowo, również na mięśnie gładkie naczyń powodując ich znaczne rozszerzenie, hormony zatrzymują także znaczne ilości wody w organizmie prowadząc do obrzęków. Zmienia się także tkanka łączna stanowiąca strukturalną podstawę wielu narządów – efektem jest wzrost podatności tkanek na rozciąganie. Jeżeli dodamy do tego ucisk naczyń żylnych miednicy przez powiększającą się macicę nie powinien dziwić fakt ujawnienia się choroby hemoroidalnej w okresie ciąży. Na szczęście ciąża, to jedynie pewien okres w życiu kobiety, dlatego po porodzie, wraz z ustępującymi zmianami hormonalnymi ciało kobiety w znacznym stopniu wraca do stanu sprzed ciąży.

Panie doktorze a co z farmakoterapią? Na rynku dostępnych jest szereg leków likwidujących problem wypadających guzków krwawniczych. Czy one w ogóle działają?

medserwis.pl
Większość preparatów dostępnych na rynku ma podobny skład. Najczęściej takie preparaty w postaci maści zawierają składniki roślinne działające ściągająco oraz substancje znieczulające miejscowo. W stanach zaostrzeń z pewnością takie preparaty nie wyleczą, lecz łagodzą objawy, o ile przyczyną dolegliwości są hemoroidy. W przypadku innych chorób okolicy odbytu preparaty dostępne w aptece mają znikomą skuteczność.

Co powiedziałby Pan doktor pacjentom, którzy od lat borykają się z problemem, ale wstyd i zażenowanie blokują ich przed wizytą?

Takim pacjentom powiedziałbym, żeby uświadomili sobie fakt, że tego samego dnia proktolog w tej samej poradni przyjmie jeszcze przynajmniej 20 innych pacjentów z podobnym problemem. Prawie każdy pacjent do gabinetu proktologicznego wchodzi zestresowany. Wbrew obserwowanemu trendowi uważam, że lekarz powinien być osobą, która oprócz wykonania zabiegu powinna pomagać pacjentowi przejść przez cały okres leczenia. Obawa chorych najczęściej bierze się z powodu przykrych doświadczeń z wcześniejszego okresu, natomiast okolica ciała, którą obejmuje proktologia, jedynie kulturowo stanowi temat wstydliwy. Ważnym jest, aby podczas zbierania wywiadu lekarz wyczuł atmosferę panującą w nim – czasami wymaga powagi, część pacjentów żartuje, opowiadając o objawach, najczęściej po kilku minutach rozmowy pacjenci czują się dużo swobodniej w gabinecie widząc, że opisywane objawy nie robią na proktologu najmniejszego wrażenia. Osobiście dodam, że niejednokrotnie dostrzegam zdziwienie, gdy zaczynam dopytywać o konkretne szczegóły dotyczące zgłaszanych objawów. Dlatego nie ma najmniejszych powodów do stresu.

na pytania Redakcji MEDserwis.pl odpowiadał:
Dr Jan Bujok
medserwis.pl
Absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Dyplom ukończenia studiów uzyskał w 2010 roku. Pierwsze doświadczenie zawodowe zdobywał w czasie studiów pracując na Izbie Przyjęć Szpitala Klinicznego Nr 1 im. Prof. Stanisława Szyszko w Zabrzu. Następnie odbył staż podyplomowy w Szpitalu Powiatowym w Rydułtowach. Kształcenie podyplomowe odbywał w Szpitalu Powiatowym w Radomsku. Obecnie realizuje program specjalizacyjny z zakresu chirurgii ogólnej w Klinice Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie oraz rozpoczął studia podyplomowe na wydziale medycyny estetycznej Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej. W 2015 r rozpoczął studia doktoranckie w Wojskowym Instytucie Medycznym. Jest członkiem Towarzystwa Chirurgów Polskich. Jego zawodową pasją są zagadnienia związane z flebologią i proktologią.



 

 

medserwis.pl Telewolt Sp. z o.o. 00-671 W-wa, ul. Koszykowa 70 lok.2, tel.: 601 410 411, e-mail: medserwis@medserwis.pl
Array ( [t] => 14 [id_t] => 9807 )