Z roku na rok borelioza staje się coraz bardziej znana. Dostępne są liczne materiały informacyjne dla osób zainteresowanych, jednak wiele z nich zawiera błędne, niefachowe i przestarzałe informacje na temat choroby z Lyme.
A jakie są fakty?
Borelioza to przewlekła, wieloukładowa choroba wywołana przez krętka Borrelia burgdorferi. Krętki boreliozy atakują przede wszystkim komórki nerwowe, mięśniowe, nabłonek, śródbłonek i komórki tkanki łącznej. Każda borelioza jest inna i potrafi dawać wiele różnych objawów (ok 600). Objawy bywają napadowe o zmiennym charakterze i częstotliwości. Pierwszy, najważniejszy objaw zakażenia to rumień wędrujący powstający w miejscu ukłucia kilka dni po ugryzieniu. Jego wystąpienie jest bezwzględnym wskazaniem do antybiotykoterapii, która wg ILADS (międzynarodowego stowarzyszenia lekarzy i naukowców zajmujących się boreliozą i koinfekcjami) powinna trwać ok 6 tyg. Tylko wcześnie wykryta i leczona choroba może zostać wyleczona, dlatego niekiedy lekarze sugerują terapię antybiotykową nawet jeśli rumień nie wystąpił. Kolejne objawy, które mogą pojawić się kilka tygodni, miesięcy a nawet lat po ukąszeniu to: zmęczenie, objawy grypopodobne, infekcje górnych dróg oddechowych, bóle stawów i mięśni, zaburzenia psychiczne, objawy skórne, problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, porażenie mięśni, depresja, bezsenność, problemy sercowe, sztywność karku, mgła umysłowa, zaburzenia koncentracji, bóle i zawroty głowy, choroby oczu, fibromialgia, wzmożone wypadanie włosów, bóle gardła, i wiele innych.
Rozpoznanie choroby z Lyme jest bardzo trudne, jeśli nie mieliśmy szczęścia i na ciele nie pojawił się rumień możemy wykonać testy, ale nie wcześniej niż 6 tygodni od ukąszenia.
Badania dostępne na rynku to:
- test Elisa - czułość ok 40-50 % - najtańszy i najbardziej zawodny test, identyfikuje ogólnie przeciwciała, daje wiele reakcji krzyżowych (pozytywny przy zakażeniu Helicobacter Pylori).
- test Western Blot – czułość ok 50% - dodatni wynik testu świadczy o czynnej boreliozie. Jeśli wynik testu jest ujemny, a objawy wskazują na zakażenie, warto powtórzyć badanie kilkakrotnie, gdyż w badanej próbce krwi mogło nie być przeciwciał.
- test KKI – czułość ok 90% - wykrywanie kompleksów immunologicznych zawierających przeciwciała przeciw Borrelia burgdorferi.
- test LTT – czułość ok 90% - warto go wykonać jeśli test Western Blot wychodzi ujemnie – test jest pomocny w monitorowaniu skuteczności leczenia choroby; test można zrobić w punktach pobrań lub placówkach współpracujących z laboratorium Synevo.
Wszystkie testy wykonuje się w dwóch klasach IgG i IgM.Testy są jednak zawodne, dlatego przy diagnozowaniu boreliozy bardzo ważny jest wywiad i pełny obraz kliniczny.
Jak można zarazić się boreliozą?
Kleszcz – to najpopularniejsza droga do zakażenia, ale nie jedyna. Krętki przenoszone są również przez inne pajęczaki, komary, muchy końskie, meszki, wszy, pchły, niektóre roztocza czy mrówki.
Możliwe drogi zarażenia to również:
• zakażenie w łonie matki – borelioza wrodzona,
• poprzez karmienie piersią - krętki znajdują się w płynach ustrojowych w tym w mleku matki,
• drogą transfuzji krwi – krew oddawana w punktach krwiodawstwa nie jest badana pod kątem boreliozy!
• seksualna - nie potwierdzona badaniami.
Jak i gdzie leczyć?
Diagnostyka i leczenie boreliozy nie jest łatwe. Krętki boreliozy mają 3 formy: formę ze ścianą komórkową, formę L czyli prowirusa i formę cyst otoczonych biofilmem. Na każdą formę działają inne antybiotyki, dlatego lekarze ILADS zalecają podawanie antybiotyków z różnych grup jednocześnie co najmniej do momentu ustania dolegliwości. Najlepsze efekty leczenia można uzyskać dzięki terapii antybiotykowej wspomaganej fitoterapią. W Internecie można znaleźć grupy wsparcia lub poszukać informacji na stronach Stowarzyszenia Chorych na Boreliozę na temat leczenia i lekarzy, którzy zajmują się leczeniem boreliozy i koinfekcji.
Uwaga!
- Oprócz boreliozy kleszcze przenoszą inne bakterie, wirusy czy pierwotniaki. Najczęściej występujące koinfekcje to: bartonella, babeszjoza, chlamydia pneumoniae, mycoplazma pneumoniae, brucella, yersinia, toksoplazmoza, wirus EBV, kleszczowe zapalenie mózgu.
- Kleszcza usuwamy mechanicznie narzędziami do tego przeznaczonymi. Są one dostępne w każdej aptece! Kleszcza nie smarujemy, nie wypalamy, nie wykręcamy, nie urywamy! Jeśli nie potrafimy usunąć pajęczaka samodzielnie to najlepszym rozwiązaniem jest wizyta w najbliższym punkcie medycznym. Po usunięciu kleszcza oddajemy go do badania aby sprawdzić czy jest zakażony!
- Stosujemy preparaty i odstraszacze, które ochronią nas przed ugryzieniem. Zabezpieczmy również zwierzęta domowe, które wnoszą kleszcze do domu. Oglądamy swoje ciało po powrocie z podwórka.
Co 3 kleszcz jest zarażony!
- Tylko 30 % zakażonych osób ma rumień!
- Borelioza jest obecnie najczęściej występującą chorobą zakaźną w Polsce! Do listopada 2016 roku zarejestrowano 17852 zachorowania! Nie wiemy ile jest niezarejestrowanych przypadków.
- Nie ma szczepionki chroniącej przed zachorowaniem na boreliozę.